ZMIANA USTAWY O PRZEWOZIE TOWARÓW NIEBEZPIECZNYCH
Co przewiduje zmiana ustawy o przewozie towarów niebezpiecznych w 2025?
Na stronach Kancelarii Prezesa Rady Ministrów znaleźć możemy projekt w którym opisana jest zmiana ustawy o przewozie towarów niebezpiecznych. Planowane zmiany przewidują modyfikacje w 4 głównych aspektach:
1. wdrożenie przepisów art. 3 decyzji Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2024/1254 z dnia 24 kwietnia 2024 r. w sprawie zmiany dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/12/WE, 2009/33/WE i (UE) 2022/1999 oraz dyrektywę Rady 96/67/WE w odniesieniu do niektórych wymogów w zakresie sprawozdawczości w dziedzinach transportu drogowego i lotnictwa,
2. dostosowanie przepisów ustawy z dnia 19 sierpnia 2011 r. o przewozie towarów niebezpiecznych (Dz. U. z 2024 r. poz. 643) do sytuacji prawnej spowodowanej wyrokiem Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej z dnia 7 września 2023 r. w sprawie C-601/21, w którym TSUE orzekł o niezgodności z dyrektywą Parlamentu Europejskiego i Rady 2014/24/UE z dnia 26 lutego 2014 r. w sprawie zamówień publicznych, uchylającą dyrektywę 2004/18/WE (Dz. Urz. UE L 94 z 28.03.2014, str. 65, z późn. zm.),
3. zmianę przepisów w zakresie egzaminowania kierowców przewożących towary niebezpieczne, przede wszystkim w zakresie wynagradzania komisji egzaminacyjnych ze względu na ich wadliwy charakter,
4. zmianę przepisów dotyczących sił zbrojnych ze względu na ich niejednolity i niespójny charakter.
Przyczyny planowanych zmian w ustawie o przewozie towarów niebezpiecznych
Planowane zmiany w ustawie o przewozie towarów niebezpiecznych (UoPTN) Dz.U. 2011 nr 227 poz. 1367 wynikają zastrzeżeń do bieżącego jej brzemienia zgłaszanych przez Najwyższą Izbę Kontroli (m.in. kontrola NIK nr 52/2018/P/17/030/KIN), a także jednostki dozorowe, instytuty badawcze, urzędy marszałkowskie, a także przez organ pomocniczy Ministra Infrastruktury, tj. Zespół do spraw przewozu towarów niebezpiecznych.
Zmiana ustawy o przewozie towarów niebezpiecznych
Projekt ustawy ma na celu dostosowanie przepisów do decyzji Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2024/1254, która wprowadza nowy system składania sprawozdań. Zgodnie z nowymi przepisami, od 1 stycznia 2024 r. sprawozdania za każdy rok kalendarzowy będą przedkładane Komisji co dwa lata, nie później niż 12 miesięcy po zakończeniu drugiego roku. Wcześniejsze przepisy, zgodnie z dyrektywą Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2022/1999, wymagały przekazywania sprawozdań za każdy rok kalendarzowy w terminie do 12 miesięcy od zakończenia roku.
Decyzja Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) również ograniczyła zakres danych przekazywanych Komisji Europejskiej, wykluczając obowiązek przekazywania danych dotyczących faktycznej lub szacunkowej objętości towarów niebezpiecznych przewożonych drogami (w tonach transportowanych lub w tonokilometrach).
Zmiana w ustawie o przewozie towarów niebezpiecznych – wynagrodzenie komisji egzaminacyjnej po egzaminie ADR
Projekt przewiduje zmiany w systemie egzaminowania kierowców przewożących towary niebezpieczne, w szczególności dotyczące wynagradzania komisji egzaminacyjnej. Aktualnie wynagrodzenie za przeprowadzenie egzaminu dla kierowców towarów niebezpiecznych, dalej „kierowcy”, jest pokrywane przez podmiot prowadzący kurs w danym ośrodku szkolenia. Według art. 21 ust. 5 ustawy, członkowie komisji otrzymują wynagrodzenie, którego koszty ponosi ośrodek szkolenia.
Resort infrastruktury uważa to za niepożądane rozwiązanie, gdyż docierają do niego sygnały o nieprawidłowościach, takich jak niewypłacanie wynagrodzenia komisji, częściowe wypłacanie, czy brak szacunku przy wręczaniu należnych kwot. Wynagrodzenia, określone w przepisach rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 26 czerwca 2024 r. w sprawie egzaminów dla kierowców przewożących towary niebezpieczne (Dz.U. z 2024 r. poz. 964), nie były zmieniane od ponad 12 lat i wynoszą 200 zł dla przewodniczącego oraz 150 zł dla członków komisji.
Z uwagi na powyższe problemy projekt ustawy przewiduje, aby opłata dla przewodniczącego komisji (przedstawiciela Marszałka Województwa) była wpłacana przed egzaminem na konto Urzędu Marszałkowskiego a stawka za ten egzamin była określana przez Sejmik Województwa.
O wcześniejszych konsultacjach w tej sprawie pisaliśmy na naszym blogu.
Zmiany dla sił zbrojnych
Projekt zmiany ustawy o przewozie towarów niebezpiecznych (UoPTN) zakłada wprowadzenie przepisów „doprecyzowujących uprawnienia Ministra Obrony Narodowej i Szefa Inspektoratu Wsparcia Sił Zbrojnych w odniesieniu do koordynowania spraw związanych z przewozem towarów niebezpiecznych w tym także przemieszczenia wojsk sojuszniczych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej”.
Dodatkowo ze względu na fakt iż żołnierze oraz personel Sił Zbrojnych Kanady oraz Sił Zbrojnych Stanów Zjednoczonych Ameryki (tylko dwóch członków Sojuszu Północnoatlantyckiego NATO nie jest stronami umowy ADR) przebywający na terytorium RP zobowiązani są do przestrzegania przepisów umowy ADR oraz uzyskiwania stosownych zaświadczeń ADR umożliwiających prowadzenie pojazdów przewożących towary niebezpieczne zmiany w ustawie o przewozie towarów niebezpiecznych przewidują umożliwienie egzaminowania kierowców sił zbrojnych państw obcych w języku urzędowym lub w języku angielskim przez komisję egzaminacyjną powołaną przez Szefa Inspektoratu Wsparcia Sił Zbrojnych.
Blankiet ADR projekt zmian w ustawie o przewozie towarów niebezpiecznych
W związku z wyrokiem Trybunału Sprawiedliwości UE konieczne jest dostosowanie przepisów dotyczących wyboru producenta zaświadczeń ADR. Zgodnie z nowymi przepisami, odpowiedzialnym za to będzie minister właściwy ds. transportu. Resort infrastruktury przypomina, że takie przepisy obowiązywały przed ich uchyleniem w 2018 roku. Warto pamiętać, że posiadacz zaświadczenia ADR może przewozić towary niebezpieczne o wysokim ryzyku, dlatego istotne jest zachowanie najwyższej ostrożności przy wyborze producenta dokumentu.
Podsumowanie
Powyżej wymienione zagadnienia wymagają pilnej zmiany legislacyjnej. Zastrzeżenia do obecnego brzmienia ustawy z dnia 19 sierpnia 2011 r. o przewozie towarów niebezpiecznych, były zgłaszane przez wiele instytucji, ciała branżowe czy urzędy marszałkowskie. Mamy nadzieję, że wprowadzone zmiany doprecyzują przepisy i ułatwią funkcjonowanie różnych obszarów przewozu towarów niebezpiecznych.
Opracował: Sławomir Celebias
Doradca ds. bezpieczeństwa w transporcie towarów niebezpiecznych ADR – DGSA, świadectwo numer 2728/2021
Auditor Wewnętrzny Systemu Zarządzania Bezpieczeństwem i Higieną Pracy Nr AC118-AWB-20190601-R1-2275
12.03.2025